Aktualności
13 października 2025
12-latek opuszcza zajęcia szkolne. Jakie mogą go za to spotkać konsekwencje?
Kazusy prawne, takie jak ten, służą zrozumieniu, w jaki sposób działa prawo w praktyce.
KAZUS PRAWNY: Nieobecność dziecka w szkole.
Państwo Kowalscy mają 12-letniego syna, który uczęszcza do 5 klasy szkoły podstawowej. Od początku semestru chłopiec opuścił już łącznie 40 godzin lekcyjnych bez usprawiedliwienia. Wychowawca poinformował rodziców o obowiązku usprawiedliwienia nieobecności, ale rodzice zignorowali prośby szkoły i nie przedstawili żadnych wyjaśnień.
Dyrektor szkoły, po zasięgnięciu opinii pedagoga, sporządził notatkę służbową i wysłał pismo do rodziców, wzywając ich do usprawiedliwienia nieobecności i zapewnienia realizacji obowiązku szkolnego. Ponieważ rodzice nie zareagowali, dyrektor zgłosił sprawę do gminy.
Pytania do kazusu:
1. Czy rodzice mają prawny obowiązek usprawiedliwiać nieobecności dziecka?
2. Jakie są konsekwencje prawne braku usprawiedliwienia nieobecności?
3. Jakie kroki może podjąć szkoła i gmina w tej sytuacji?
4. Czy rodzicom grożą sankcje finansowe lub inne?
Odpowiedzi i omówienie:
1. Obowiązek usprawiedliwiania nieobecności
Tak. Zgodnie z art. 40 ustawy – Prawo oświatowe, rodzice mają obowiązek zapewnienia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego. W praktyce oznacza to m.in. informowanie szkoły o przyczynach nieobecności i ich usprawiedliwianie zgodnie z wewnętrznym regulaminem szkoły.
2. Konsekwencje braku usprawiedliwienia
Nieusprawiedliwione nieobecności traktuje się jako naruszenie obowiązku szkolnego. Szkoła może wystawić upomnienie wychowawcze, a jeśli sytuacja się powtarza – dyrektor zgłasza sprawę do wójta/burmistrza/prezydenta miasta (organu gminy).
3. Kroki szkoły i gminy
• Etap 1: wychowawca informuje rodziców i wzywa do usprawiedliwienia.
• Etap 2: dyrektor wysyła pisemne upomnienie.
• Etap 3: jeśli brak reakcji – szkoła zawiadamia gminę.
• Etap 4: gmina może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające i wydać decyzję o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia (na podstawie art. 42 ustawy – Prawo oświatowe oraz art. 121 Kodeksu postępowania administracyjnego).
4. Sankcje wobec rodziców
Rodzicom grozi grzywna – może wynosić do do 10 000 zł, ale najczęściej jest to niższa kwota nakładana stopniowo.
W przypadku uporczywego uchylania się od obowiązku szkolnego dziecka, możliwe jest także skierowanie sprawy do sądu rodzinnego, który może zastosować środki nadzoru kuratora.
Podsumowanie:
Nieusprawiedliwione nieobecności w szkole są poważnym naruszeniem obowiązku szkolnego. Szkoła i gmina mają prawo stosować środki dyscyplinujące wobec rodziców – od upomnienia, przez wezwania, aż po nałożenie grzywny. W skrajnych przypadkach sprawa może trafić do sądu rodzinnego.
* Kazus ma charakter edukacyjny.
POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!
Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:
- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),
- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.
Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.
Rejestracji można dokonać:
- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,
- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.
Więcej informacji o systemie nieodpłatnej pomocy prawnej: np.ms.gov.pl oraz pomocprawna.sc.org.pl.
Darmowa pomoc prawna i obywatelska jest dostępna dla wszystkich potrzebujących – warto skorzystać z tej możliwości.
