MEDIACJA JAKO ALTERNATYWNA METODA ROZWIĄZYWANIA SPORÓW SĄDOWYCH I POZASĄDOWYCH

Przepisy dotyczące mediacji zostały uregulowane w kodeksie postępowania cywilnego w art. od 1831 do art. 18315. Mediacja jest jednym ze sposobów polubownego rozwiazywania sporów i polega na wypracowaniu satysfakcjonującego strony porozumienia przy pomocy mediatora. Do jego zadań, w czasie trwania mediacji, należy wspieranie komunikacji, łagodzenie ewentualnego napięcia lub stresu oraz pomoc w osiągnieciu porozumienia. Mediator jako osoba bezstronna i neutralna w stosunku do stron mediacji i przedmiotu ich konfliktu wspiera je w formułowaniu propozycji ugodowych, utrzymuje pozytywne nastawienie stron w kierunku poszukiwania rozwiązań, czuwa nad poprawnością przeprowadzanej procedury mediacji oraz sprawdza czy porozumienie jest możliwe do wykonania.

Podstawową zasadą mediacji jest jej akceptowalność – strony muszą wyrazić zgodę na udział w mediacji – oraz dobrowolność co z kolei oznacza, że na każdym etapie posiedzenia mediacyjnego stronom przysługuje prawo do rezygnacji z udziału w mediacji bez ponoszenia z tego tytułu jakichkolwiek negatywnych konsekwencji w przyszłości. Poza tym, że mediacja jest dobrowolna jest także poufna. Strony oraz mediator zobowiązani są do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji o jakich dowiedzieli się w czasie trwania posiedzenia mediacyjnego. Jeżeli w wyniku mediacji nie zostanie zawarta ugoda to na późniejszym etapie postępowania sądowego strony nie mogą powoływać się na propozycje ugodowe składane przez drugą stronę konfliktu w czasie trwania mediacji.

W zależności od praktyki mediatora posiedzenia mediacyjne mogą przybrać postać posiedzeń wspólnych lub posiedzeń indywidualnych. W każdym momencie istnieje również możliwość zmiany formy posiedzenia np.: z posiedzeń wspólnych na posiedzenia indywidualne lub na odwrót. Termin i miejsce posiedzeń mediacyjnych wyznacza mediator w miarę możliwości w porozumieniu ze stronami. Wyznaczenie posiedzenia mediacyjnego nie jest wymagane. Mediator może zorganizować posiedzenie mediacyjne przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających jego przeprowadzenie na odległość jeżeli strony wyrażą na to zgodę. Sąd kierując strony do mediacji wyznacza czas jej trwania na okres do 3 miesięcy, na zgodny wniosek stron lub z innych ważnych powodów termin na przeprowadzenie mediacji może zostać przedłużony jeżeli sprzyja to ugodowemu załatwieniu sprawy. Czas trwania mediacji nie wlicza się do czasu trwania postępowania sądowego.

W przypadku mediacji pozasądowej czas trwania mediacji uzgodniony jest w umowie o przeprowadzenie mediacji zawartej między stronami a mediatorem.

Jeżeli w czasie trwania mediacji dojdzie do zawarcia ugody to zgodnie z artykułem 183¹⁴ KPC sąd na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji sąd zatwierdzi ją poprzez nadanie jej klauzuli wykonalności, w przeciwnym przypadku zatwierdzi ugodę postanowieniem. Ugoda może dotyczyć roszczeń objętych różnymi postępowaniami sądowymi. Ugoda mediacyjna po jej zatwierdzeniu przez Sąd zyskuje moc ugody zawartej przed sądem, oznacza to, iż korzysta ona z powagi rzeczy ugodzonej (res transacta).

Mediacja jest odpłatna a koszty te ponoszą strony. Koszty mediacji sądowej zostały uregulowane przez Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016 roku w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym. Zgodnie z ww. Rozporządzeniem w sprawach o prawa majątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 1% od wartości przedmiotu sporu nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 2000 zł, natomiast w sprawach o prawa majątkowe w których wartość przedmiotu sporu nie da się ustalić oraz w sprawach o prawa niemajątkowe, wynagrodzenie mediatora za przeprowadzenie postępowania mediacyjnego wynosi 150 zł za pierwsze posiedzenie mediacyjne oraz za każde kolejne 100 zł, łącznie nie więcej niż 450 zł. Zwrotowi podlegają także udokumentowane i niezbędne wydatki mediatora poniesione w związku z przeprowadzeniem mediacji tj.:

• na pokrycie kosztów przejazdu na warunkach określonych w przepisach dotyczących wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej;
• z tytułu wynajmu pomieszczenia niezbędnego do przeprowadzenia posiedzenia mediacyjnego w wysokości nieprzekraczającej 70 zł za jedno posiedzenie;
• wydatki związane z przesłaną korespondencją pocztową w wysokości nie przekraczającej 30 zł.

Koszty mediacji pozasądowej ustalone są przez każdego mediatora indywidualnie w umowie o przeprowadzenie mediacji zawartej między stronami a mediatorem.

Zaletami mediacji jest przede wszystkim oszczędność czasu i pieniędzy oraz jej odformalizowany charakter. Mediacja może pomóc w utrzymaniu lub wznowieniu kontaktów zwaśnionych stron sporu ponieważ w mediacji to strony wypracowują satysfakcjonującą ich ugodę co w konsekwencji przynosi wymierne korzyści biznesowe i społeczne dla obu stron konfliktu. Mediacja pozwala wypracować stosunkowo szybkie i ostateczne kompromisowe rozwiązanie a strony w dużym stopniu stosują się do powziętych ustaleń. Mediacja koncentruje się na zaspokojeniu interesów każdej ze stron.

Mediator
Agata Niewiadomska

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.