Uwaga plagiat! O tym każdy powinien wiedzieć

Powszechność cyfryzacji i niemal nieograniczony dostęp do dowolnych treści powoduje, że bardzo często zapominamy o prawach autorskich i popełniamy plagiat. Dotyczy do nie tylko Internetu, choć w dzisiejszych czasach to przede wszystkim w tej przestrzeni dochodzi do złamania prawa w tym zakresie. Aby jednak zrozumieć co kryje się pod pojęciem plagiatu, najpierw warto dowiedzieć się czym są prawa autorskie, kto jest twórcą, a co należy uznać za utwór. 

O tym trzeba wiedzieć!

Chcąc w najprostszy sposób napisać czym są prawa autorskie, warto powołać się na bezpośredni zapis art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

„Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)”.

Warto podkreślić, że z tego zapisu wynika, że nie ma żadnego znaczenia jaka jest  forma takiego utworu, który jest objęty prawami autorskimi, a także jego wartość zarówno materialna, jak i artystyczna. Jednocześnie warto przytoczyć kolejny fragment powyższej ustawy, który wskazuje kto jest uznawany za twórcę:

„Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu”. 

Czym jest plagiat?

Plagiat to nic innego jak przywłaszczenie sobie praw autorskich oraz wprowadzanie w błąd co do jego rzeczywistego autorstwa, o czym możemy przeczytać w art. 115 ust. 1 i ust. 2 tej samej ustawy. Są to działania, które podlegają grzywnie, ograniczeniu wolności albo pozbawieniu wolności do lat 3. Jest to zatem poważne naruszenie prawa, niestety bardzo powszechne w dobie Internetu.

W ust. 2 ustawy możemy przeczytać:

„Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie albo publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie”.

Ostrożność przede wszystkim! 

Zwłaszcza w sieci powinniśmy zachować szczególną ostrożność i uwagę, jeśli publikujemy treści nie swojego autorstwa. Jeśli robimy to bez podania autora, w prosty sposób dopuszczamy się plagiatu, sugerując odbiorcy, że to my jesteśmy twórcą opublikowanych treści. Jednak tutaj warto podkreślić – problem ten nie dotyczy wyłącznie Internetu, ale każdej sfery, w której prezentujemy czyjeś utwory lub twórczość. Łatwo wyobrazić sobie plagiat przygotowując publikację do gazetki uczelnianej czy szkolnej, albo biorąc udział w konkursie twórczości poetyckiej, np. przedstawiając pobrany z Internetu utwór jako własny.

Zawsze szanujmy czyjąś własność, a jeśli z niej korzystamy, nie zapominajmy o poinformowaniu odbiorców, kto jest autorem danego utworu czy dzieła. W ten sposób działamy uczciwie i nie narażamy się na odpowiedzialność prawną.

Źródło: www.edukacjaprawna.gov.pl