Pomoc społeczna

Pomoc społeczna to instytucja polityki społecznej państwa. Umożliwia osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać z własnymi uprawnieniami, możliwościami i zasobami. Ponadto wspiera ludzi w działaniach zmierzających do zaspokojenia podstawowych potrzeb i życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Pomoc społeczna funkcjonuje w Polsce od 1 maja 2004 r. na podstawie ustawy z dnia 12 marca tego samego roku (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876 i 2369 oraz z 2021 r. poz. 794 i 803). Do jej podstawowych zadań należy zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym ludzi. W tym celu podejmuje działania prowadzące do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem, jak na przykład:
- zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej osobom, które go nie posiadają lub których dochód jest niski, a także osobom w wieku poprodukcyjnym i z niepełnosprawnościami,
- pomoc i wsparcie w przezwyciężeniu krytycznej i trudnej sytuacji życiowej oraz w miarę możliwości doprowadzenie do życiowego usamodzielniania osób i rodzin,
- zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom i osobom dotkniętym skutkami przemocy fizycznej i psychicznej oraz patologii społecznej,
- integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie,
- stworzenie sieci usług socjalnych.

Kto organizuje pomoc społeczną?
Za organizację pomocy społecznej w Polsce odpowiadają nie tylko organy administracji rządowej, jak odpowiedni minister, czy wojewodowie, ale i przedstawiciele wszystkich poziomów władzy samorządowej: marszałkowie województw, starostowie powiatów oraz wójtowie, burmistrzowie i prezydenci w poszczególnych gminach. Ponadto w trakcie realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej współpracują z różnego rodzaju organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi, a także z osobami fizycznymi i prawnymi.

Kto może otrzymać pomoc społeczną?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawo do świadczeń pomocy społecznej przysługuje osobom posiadającym obywatelstwo polskie, które mają tu miejsce zamieszkania i przebywają na terytorium kraju, a także cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Warto podkreślić, że osoba lub rodzina ubiegająca się o pomoc społeczną może zgłosić się do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania. Pomoc udzielana jest na podstawie wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego i wydawana na podstawie decyzji administracyjnej. Od każdej decyzji można odwołać się do organu wyższego rzędu.
Świadczenia pomocy społecznej udzielane są na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego lub innej osoby, za zgodą zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego. Należy dodać, że pomoc społeczna może być też udzielana z urzędu.

Jak uzyskać nieodpłatną pomoc?
Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej. Do darmowych świadczeń uprawnione są także osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem. Oświadczenia trzeba wypełnić i złożyć prawnikowi lub doradcy obywatelskiemu na początku wizyty.
Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.
Rejestracji można dokonać telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu. Stosowny numer telefonu można znaleźć też w serwisie https://np.ms.gov.pl, gdzie w większości przypadków da się też dokonać samodzielnej rejestracji drogą elektroniczną na wybrany termin.
Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.