Mobbing, dyskryminacja

Mobbing czy też dyskryminacja są zjawiskami coraz częściej spotykanymi w różnych miejscach pracy w całej Polsce. Mimo, iż kodeks pracy definiuje obydwa zjawiska oraz wskazuje konsekwencje jakie za sobą niosą to wciąż znajomość tego tematu nie jest duża, a stosowanie zawartych w nim przepisów budzi spore wątpliwości.

Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu jest jedną z podstawowych zasad prawa pracy. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy (por. art. 113 Kodeksu pracy).

Kodeks pracy definiuje mobbing w art. 943 § 2 k.p. jako działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Wskazane powyżej zjawiska dzieli kilka różnic. Po pierwsze podstawową różnicą pomiędzy dyskryminacją a mobbingiem jest czas trwania zachowania powodującego te zjawiska. Dyskryminacja może się przejawiać poprzez zachowania jednorazowe, jednokrotne. Przesłanką mobbingu jest natomiast uporczywość i długotrwałość zachowań.
Dyskryminacji nie musi cechować celowość działań lub zachowań sprawców. Tymczasem mobbing jest ma charakter intencjonalny. Ma on bowiem na celu wywołanie określonego skutku
w postaci zaniżonej oceny przydatności zawodowej pracownika oraz spowodowanie lub dążenie do poniżenia bądź ośmieszenia pracownika, izolowania go bądź wyeliminowania z zespołu współpracowników.

Różnica pomiędzy ww. zjawiskami ujawniają się także na etapie postępowania sądowego związanego z nimi. W sprawach o roszczenia z tytułu dyskryminacji na pracodawcy spoczywa obowiązek udowodnienia, iż nie doszło dyskryminacji lub że kierował się obiektywnymi kryteriami. Natomiast w sprawach o mobbing pracownik musi wykazać, że był ofiarą tego procederu.
Pracownik, który stał się podmiotem dyskryminacji może dochodzić od pracodawcy odszkodowania. Z założenia odszkodowanie powinno być przyznane w wysokości odpowiadającej poniesionej przez pracownika szkody. Odszkodowanie to nie może być jednak niższe niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. Natomiast osoba wobec której zastosowano mobbing ma prawo do zadośćuczynienia pieniężnego i odszkodowania. Zadośćuczynienie pieniężne przyznawane jest w sytuacji gdy mobbing wywołał rozstrój zdrowia. Natomiast pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W przypadku braku porozumienia z pracodawcą, koniecznym jest dochodzenie roszczeń w drodze postępowania sądowego.

Jak uzyskać nieodpłatną pomoc?
Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej. Do darmowych świadczeń uprawnione są także osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem. Oświadczenia trzeba wypełnić i złożyć prawnikowi lub doradcy obywatelskiemu na początku wizyty.
Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.
Rejestracji można dokonać telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu. Stosowny numer telefonu można znaleźć też w serwisie https://np.ms.gov.pl, gdzie w większości przypadków da się też dokonać samodzielnej rejestracji drogą elektroniczną na wybrany termin.
Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.